Kaşıntı, günlük yaşamı olumsuz etkileyebilen yaygın bir cilt problemidir. Vücudun herhangi bir bölgesinde ortaya çıkabilir; bazen hafif bir rahatsızlık hissi verirken, bazen de uyku düzenini bozacak kadar yoğun bir hale gelebilir. Kaşıntı, çoğunlukla cilt kuruluğundan kaynaklansa da alerjik reaksiyonlar, cilt hastalıkları veya bazı iç organ sorunlarının habercisi olabilir. Kaşıntı hakkında detaylı bilgiye bu yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Bu yazımızda, kaşıntıyı anında hafifletecek çözümler ile uzun vadede yeniden ortaya çıkmasını engellemeye yardımcı önerileri birlikte ele alacağız.
Kaşıntının nedenini öğrenmek, uygun tedavi ve önlemlerin belirlenmesi için büyük önem taşır.
Kış mevsiminde havadaki nemin azalması ve sık sık sıcak suyla duş alma alışkanlığı, ciltte kuruluğa neden olabilir. Kuruyan cilt, kaşıntıyı tetikler ve uzun vadede cilt bariyerinin zayıflamasına neden olur.
Belirli kozmetik ürünler, temizlik malzemeleri, parfümler ya da bazı gıdalar ciltte kaşıntı ve kızarıklığa yol açabilir. Bu durumlarda kaşıntıya eşlik eden döküntüler sık görülür.
Egzama, seboreik dermatit ve sedef hastalığı gibi kronik cilt rahatsızlıkları, kaşıntıyı artıran başlıca faktörlerdir. Kaşıntı, sürekli kaşımayla şiddetlenebilir ve ciltte tahrişe sebep olabilir.
Ciltte meydana gelen mantar ya da bakteri kaynaklı enfeksiyonlar, bölgesel ve şiddetli kaşıntıya neden olabilir.
Karaciğer, böbrek veya tiroid hastalıkları, tüm vücutta yaygın kaşıntı hissi yaratabilir. Bu tip kaşıntılar çoğunlukla devamlıdır ve özellikle geceleri şiddetlenme eğilimi gösterir.
Stres, yorgunluk veya kaygı gibi psikolojik etkenler kaşıntıyı tetikleyebilir. Bu kaşıntılar çoğunlukla gece daha belirgin hissedilir.
Atopik dermatitli hastaların %81'e varan kısmı, durumlarının duygusal stresle kötüleştiğini kabul etmektedir. Bu % 81'lik oran, yalnızca hastanın tamamen farkında olduğu dış stresi ifade etmektedir. Hastanın bilinçli farkındalığının dışında, içsel çatışmanın yarattığı stresi de hesaba katarsak, atopik hastalarda stres kaynaklı pruritus görülme sıklığı muhtemelen daha da yüksektir.
Kaşıntı ve Atopik Cilt, Caroline S. Koblenzer MD
Gece ortaya çıkan kaşıntılar, uyku kalitesini bozduğu için önemlidir. Nedenleri arasında:
Gece kaşıntısı yaşayan kişiler, yatmadan önce cilt nemlendirme ve yatak odası hijyenine dikkat ederek rahatlama sağlayabilir.
Kaşıntıyı kısa sürede hafifletmek için uygulanabilecek pratik yöntemler şunlardır:
Temiz bir bez veya buz torbasını kaşınan bölgeye 5-10 dakika uygulamak sinir uçlarını yatıştırır ve kaşıntıyı azaltır.
Sıcak su cildin kurumasını artırabileceğinden, ılık duş tercih etmek ya da kaşınan bölgeyi ılık su spreyiyle nemlendirmek rahatlatıcı etki gösterebilir.
Vazelin, gliserin veya eczaneden temin edilebilecek yoğun nemlendirici kremler, cildi nemlendirir ve kaşıntıyı hafifletir. Günlük kullanım, özellikle kuru ciltlerde kaşıntının tekrarlamasını önler.
Nemlendirici sürerken cilde hafif masaj yapmak, cilt bariyerini güçlendirir ve kaşıntıyı azaltır.
Hassas ciltlerde alkol, parfüm ve sert sabunlar cildi kurutarak kaşıntıyı artırabilir bu nedenle parfümsüz ve hipoalerjenik ürünler tercih edilmelidir.
Sentetik kumaşlar sürtünmeye neden olarak kaşıntıyı artırabilir. Pamuktan üretilmiş kıyafetler, cildin hava almasına yardımcı olur ve tahrişi en aza indirir.
Eczaneden temin edilebilecek aloe vera jeli veya özel soğuk uygulama jelleri, kaşıntıyı kısa sürede hafifletir.
Bazı doğal yöntemler, cildi tahriş etmeden kaşıntıyı hafifletebilir:
Cildin nem dengesini korur ve kaşıntının hafiflemesine yardımcı olur.
Yulafın kaşıntı ve tahriş karşıtı (antipruritik) etkisinin arkasındaki temel bileşenlerin, "avenantramidler" adı verilen ve neredeyse yalnızca yulafta bulunan bir grup fenolik alkaloid olduğu gösterilmiştir. Bu bileşikler, cildi yatıştıran güçlü anti-enflamatuar ajanlar olarak görev yapar.
Sur, R., Nigam, A., Grote, D., Liebel, F., & Southall, M. D. (2008). Avenanthramides, polyphenols from oats, exhibit anti-inflammatory and anti-itch activity. Archives of dermatological research, 300(10), 569–574.
Cilde ferahlık verir ve rahatlama sağlar.
Cildi yumuşatır, kaşıntıyı azaltır.
Bu yöntemler özellikle hafif ve geçici kaşıntılar için uygundur.
Kaşıntının tekrarını önlemek için:
Kaşıntı bazı durumlarda ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilir. Aşağıdaki durumlarda mutlaka uzman görüşü alınmalıdır:
Kaşıntı 2 haftadan uzun sürüyorsa.
Kızarıklık, döküntü veya kabarıklık eşlik ediyorsa.
Tüm vücuda yayılmışsa.
Gece uykuyu bölecek kadar şiddetliyse.
Karaciğer, böbrek veya tiroid hastalığı öyküsü varsa.
Kaşıntının en yaygın nedenleri arasında cilt kuruluğu, alerjik reaksiyonlar, egzama ve seboreik dermatit gibi cilt hastalıkları, enfeksiyonlar ve bazı iç organ problemleri yer alır.
Soğuk kompres uygulamak, ılık duş almak, nemlendirici krem sürmek ve pamuklu kıyafetler tercih etmek kaşıntıyı hafifletmeye yardımcı olur.
Gece vücut ısısının yükselmesi, uyku ortamındaki alerjenler (toz akarları, deterjan kalıntıları) ve stres faktörleri kaşıntıyı tetikleyebilir.
Kaşıntı, basit ve hızlı uygulanabilir yöntemlerle büyük ölçüde hafifletilebilir. Soğuk kompres uygulamak, cildi nemlendirmek, ılık duş almak ve tahrişten kaçınmak, hem hızlı rahatlama sağlar hem de cilt sağlığını korur. Ancak kaşıntı sürekli veya şiddetliyse, altta yatan nedeni belirlemek ve uygun tedaviyi uygulamak için mutlaka bir uzmana danışılmalıdır.
Bu yazı Primum Pharma ekibinden Eczacı Arzum Çetin tarafından yazılmıştır.
Ciltte aniden ortaya çıkan yanma hissi; kızarıklık, batma veya kaşıntı gibi belirtilerle birlikte görüldüğünde cilt bariyerinin zayıflaması, yanlış ürün kullanımı, çevresel faktörler ya da dermatolojik hastalıkların habercisi olabilir. Bu yazıda, ciltte yanma ...
Cilt yaşlanmasının temel nedenlerini (UV ışınları, yaşam tarzı, mimikler) öğrenin. Yüz, alın ve boyun kırışıklıklarıyla mücadelede doktorların önerdiği en etkili içerik olan Argireline peptitini keşfedin. Retinol, hyaluronik asit ve antioksidanlarla zenginleşt...
Probiyotiklerin sindirim sağlığına ve kilo verme sürecine olan etkilerini, hangi suşların zayıflamaya destek olabileceğini ve doğru probiyotik seçimini bu yazıda keşfedin.
